Haft złoty lekcja 3

 

Warsztat haftu złotego lekcja 2

 

Czym dawniej haftowano?

 Dziś plansze przygotowane przez Pracownię Badań Technologiczno-Konserwatorskich Muzeum Narodowe w Poznaniu, The National Museum in Poznań, przedstawiające z jakich materiałów dawno temu wykonywano zabytkowe czepce złote. Pokazuję je w całości oraz we fragmentach (dla lepszej czytelności).Podczas badań prowadzonych do mojej pracy magisterskiej byłam tam z kwerendą archiwalną.

Hafty klasztorne

 Jak już wspomniałam wcześniej, w ramach badań prowadzonych do mojej pracy magisterskiej poszukującej związków pomorskich "złotnic" z haftami klasztornymi, jeździłam z kwerendą do żeńskich klasztorów na Pomorzu. Dotarłam też do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Chełmnie, gdzie dostąpiłam zaszczytu zwiedzenia klasztornego skarbca. Celem badań były hafty. 

Czepce złote spod mojej ręki

 A tak wyglądają "złotnice", które powstały w mojej pracowni✂️🙃      Wszystkie (poza 1) znajdują się w zbiorach muzeów etnograficznych oraz w rękach prywatnych.

    Podczas badań prowadzonych do mojej pracy magisterskiej "Chrześcijański rodowód pomorskich czepków haftowanych złotem" kilka cudownych dni spędziłam w Opactwie Benedyktynek w Żarnowcu. Był to dla mnie prawdziwie niezwykły i niezapomniany czas, mieszkając skromnie, ale wygodnie w gościnnej części klasztoru. Objęta uważną troską siostry oddelegowanej specjalnie przez matkę przełożoną do opieki nade mną, pracowałam bezpiecznie i radośnie. Korzystając z niezapomnianych klimatów i kosztując wybornego jedzenia wytwarzanego przez same siostry z własnych produktów, robiłam kwerendę w ich ogromnym i bezcennym skarbcu. 

Jej celem były zabytkowe ornaty i antepedia haftowane złotem i srebrem. Wciąż pamiętam jak mocno biło mi serce gdy dotykałam dzieł ludzkich rąk, nie rzadko dzieł powstających w przeciągu całego życia... niekiedy pochodzące z XVII-XVII w.

Wszystkie fot. zabytkowe hafty ze skarbca Opactwa Benedyktynek w Żarnowcu (archiwum własne)

"Złotnice"

Czepce złotem haftowane są bodaj jednym z najdoskonalszych rodzajów haftu zdobiącego strój ludu, były nieodłącznym elementem stroju odświętnego. Trudno stwierdzić kto był autorem tych haftów, nie pozostały bowiem żadne źródła pisane, mówiące o tym, że autorkami tych wyszywanych dzieł sztuki ludowej były chłopki. Jedno, co wiadomo, powstawały na Pomorzu.

Fot. Czepce XX w., kopie z zaginionych oryginałów oraz współczesne kompozycje powstałe w skutek reaktywacji (lata 60-te XX w.) haftu złotego na Kaszubach. Muzeum Etnograficzne Toruń.